در جنگ بدر اسيران را گرفتند و شب را زير زنجير گذراندند، پيغمبر فرمود: ديشب خوابم نبرد از اين كه ناله عباس را مي‏شنيدم! نكته را دقيق در ذهنتان مجسم كنيد تا به عظمت مطلب پي ببريد كه پيامبر(ص) با دوازده هزار نيروي مجهز آمده و مكه را تسخير كرده، مكه‏اي كه مردم آن 74 جنگ بر پيغمبر تحميل كردند، مكه‏اي كه هند جگر خوار با شوهرش ابوسفيان در مقابل پيامبر ايستاده، در چنين موقعيتي است كه براي آن حضرت خبر آوردند كه: يا رسول الله! رزمنده‏اي تند واحساساتي پرچم بر دست گرفته و در كوچه‏ها شعار سر مي‏دهد:

اليوم يوم الملحمه؛

امروز روز انتقام است.

پيامبر به علي فرمودند: برو و پرچم را از دستش بگيرد و در كوچه‏ها بگرد و به همه اعلام كن كه:

اليوم يوم المرحمه؛

امروز روز بخشش و عفو است.

پيامبر از اين كه توانست توسط علي بت‏ها را بشكند، بسيار خوشحال بود، در مقابل خانه ايستاد و آن خطبه معروف وپرافتخار را خواند،ايشان را فرازي از آن خطبه فرموده:«لا اله الا الله وحده وحده...» اسرا از ترس مي‏لرزيدند، پيامبر رو به آنان فرمود:

چه كنم با شما؟ همگي گفتند: هرچه كني بجاست، بكشي، اموالمان را مصادره كني و .. پيامبر اين آيه را قرائت كرد:«لا تثريب عليكم اليوم...»؛[1] امروز بر شما سرزنشي نيست.

برادرم يوسف به برادانش گفت: گذشته‏ها گذشت.... و امروز من نيز با شما همان معامله را مي‏كنم واز خطاهاي شما مي‏گذرم، از اين لحظه هر كس در زير پرچم اسلام زندگي كند ولو غير مسلمان باشد، مشمول عفو و رحمت اسلامي است، اما اگر توطئه‏اي كند بايد حساب پس بدهد و مجازات شود.[2]

اگر به اين حوادث دقت كنيم براي ما درس است. پيغمبر زماني كه كسي را نداشت جز خديجه وعلي، و براي ارشاد و تبليغ حركت مي‏كرد دلش براي همه مي‏تپيد، آن حضرت حتي براي ابوسفيان‏ها، ابوجهل‏ها و براي كافران رذلي كه مسلمان نمي‏شدند گريه مي‏كرد.

كفار قريش بچه‏ها و اراذل و اوباش را وادار كرده بودند كه هر وقت پيغمبر از خانه بيرون آمد، سنگ بارانش كنند و به آنان سفارش كرده بودند كه سنگ را به جاهاي حساس آن حضرت نزنند كه كشته شود، چون اگر پيغمبر كشته مي‏شد اختلاف بين قريش و ساير طوائف عرب به وجود مي‏آمد. مي‏خواستند ايشان را زجركش كنند، لذا سنگ‏ها را به ساق پاي آن بزرگوار مي‏زدند.[3] پيامبر گاهي به خانه برمي‏گشت تا از سنگ باران در امان بماند. خديجه، يگانه زن ياور اسلام، پيامبر را داخل اتاق مي‏برد و خود را سپر آن حضرت مي‏نمود وفرياد مي‏زد:«خانه را سنگ باران نكنيد، پاهاي پيامبر زخم است و از آن خون جاري است و...»

پيامبر مأيوس و خسته نمي‏شود، هنوز آفتاب در نيامده براي انجام رسالت به پا مي‏خاست، همسرش مي‏پرسيد يا رسول الله! كجا مي‏روي؟ مي‏‏فرمود: اسلام غريب است،اين ها بي‏چاره‏اند و در جهل و ناداني به سر مي‏برند،بايد هدايت شوند. براي چندمين بار جهت انجام ماموريت به پا مي‏خاست،اما قريش همچنان پاسخش ر ابا سنگ و استخوان‏هاي شكسته مي‏دادند. گاهي به كوه پناهنده مي‏شد، به خديجه خبر مي‏دادند كه پيامبر به كوه حرا رفت و ... .

علي(ع) مي‏فرمايد: با حضرت خديجه مقداري زاد و توشه بر مي‏داشتيم، زيرا اين سنگ و آن بوته و ... به جست و جوي پيامبر مي‏پرداختيم، سرانجام پيامبر را زير سنگ، بوته و يادر غاري پيدا مي‏كرديم و مي‏ديديم كه خون از ساق پاي پيامبر مي‏ريزد و با آن حالش زمزمه مي‏كند:

اللهم اهد قومي؛ فانهم لا يعلمون؛[4]

خدايا، قوم مرا هدايت كن و آنان را عذاب نكن، چون نمي‏همند.

اين شعار پيامبر است كه بايد هميشه در خاطره‏ها بماند؛ انبياي الهي و ائمه طاهرين(ع) نيز چنين بودند.

پي نوشت ها

[1].يوسف(12)آيه92؛

[2]. واقدي، المغازي، ج2، ص838؛ بحارالانوار، ج21،ص107.

[3]. ابن هشام، السيره النبويه، ج1،ص25؛ ابن اثير،الكامل في التاريخ،ج2،ص47.

[4]. ابن اثير، همان،ص47.